Bilindiği üzere; Bakanlığımız görev ve sorumluluğu altında bulunan Yapı Kooperatifleri ve Üst
Kuruluşlarına ait verilere şeffaflık ve kooperatif bilgilerine erişim kolaylığı adına Bakanlığımızın
denetim ve gözetimi altında bulunan Yapı Kooperatifleri Yazılım Sistemi üzerinde (e-kooperatif)
arşivlenmekte iken 26.10.2021 tarih ve 31640 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmiş
olan "7339 sayılı Kooperatifler Kanunu İle Bazı Konulanlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun"
hükümleri kapsamında 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu'nun 24 üncü maddesine eklenen hüküm ile Ek
5 inci maddeyle getirilen yeni uygulamalar çerçevesinde; Ticaret Bakanlığının denetim ve gözetimi
altında bulunan ve tüm kooperatif ve üst kuruluşlarının kooperatifçilik hizmetlerine elektronik ortamda
eriştiği ve merkezi veri tabanında yönetildiği Kooperatif Bilgi Sistemi 'in kurulacağı hüküm (KOOPBİS)
altına alınmıştı.
Bu nedenle; yapı kooperatiflerine ait iş ve işlemlerin yürütüldüğü Yapı Kooperatifleri Yazılım
Sistemi (e-kooperatif) 26.10.2022 tarihi itibariyle Bakanlığımızca veri girişi ve erişimine kapatılmış olup
26.10.2022 tarihi itibariyle de Kooperatif Bilgi Sistemi (KOOPBİS) Ticaret Bakanlığınca kullanıma açılmıştı.
1163 sayılı Kanunun Ek 5 inci maddesi kapsamında kurulan Kooperatif Bilgi Sistemi
(KOOPBİS)'e ait veri giriş ve aktarımlarının tamamlanması ve yönetim kurulu üyelerinin cezai
sorumluluklarının doğmasının önlemesi adına; 1163 sayılı Kanunun Geçici 8 inci maddesinin ikinci
fıkrasında yer alan "Kooperatif ve üst kuruluşları yönetim kurulu üyeleri, kooperatifin; ticaret sicili
kayıtlarını, finansal tablolarını, yönetim kurulu yıllık faaliyet raporlarını, genel kurul toplantı evrakını,
ortaklarının kimlik, iletişim, pay ve ödemelerine ilişkin bilgilerini KOOPBİS'in kurulmasını müteakip bir
yıl içinde KOOPBİS'e aktarmakla yükümlüdür. Bu süre Ticaret Bakanlığınca altı aya kadar uzatılabilir."
hükmü kapsamında Ticaret Bakanlığı Makamının 23.10.2023 tarih ve 90234003 sayılı Onayı ile veri
girişi ve aktarım süreci 26.10.2023 tarihinden itibaren süre daha uzatılmıştı. altı ay Cumhurbaşkanlığı
Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı 1 nolu Kararnamesi'nin 107 nci
maddesinin (k) fıkrasına göre özel hukuk tüzel kişisi olan ve ticari şirket nevi sayılan yapı kooperatifleri
ve üst birliklerinin kuruluş, işleyiş ve denetlenmesine yönelik iş ve işlemleri yürütme yetkisi
Bakanlığımıza ait olmakla birlikte son zamanlarda bazı yapı kooperatiflerden Bakanlığımıza iletilen
başvurularda; "tescil tarihi itibariyle elli yıldan fazla bir zamandır faaliyette olan bazı yapı
kooperatiflerinin T.C. kimlik numaraları ile resmi iletişim bilgilerine ulaşılamayan bazı ortaklarının
bulunduğu, kanundan gelen zorunluluk sebebiyle belirlenmiş olunan zamana değin kooperatife ait
ortaklık bilgilerinin KOOPBİS'e girilmesinin gerektiği, fakat bu kişilere ait bilgilerin kooperatif
kayıtlarında bulunmaması ve bu kişilere de ulaşılamaması nedeniyle T.C. kimlik numaraları tespit
ifade edilmiş olup edilemeyen bu durumdaki ortaklara ait üyelik bilgilerinin KOOPBİS'e girilemediği"
bu durumda olan yapı kooperatiflerince yapılması gerekenler hakkında Bakanlığımızdan görüş talep
edildiği anlaşılmaktadır.
Yapı kooperatiflerinin kuruluşuna dair ilgili belgeler, kooperatif anasözleşmeleri, yönetim
kurulunun genel kurul çağrı kararları, hazirun listeleri, genel kurul tutanakları, yönetim ve denetim
kurulu faaliyet raporları, bilançolar, gelir-gider tabloları ile tutulması zorunlu defterlerin (yevmiye
defteri, defter-i kebir, envanter defteri, yönetim kurulu karar defteri, genel kurul karar ve müzekkere
defteri ile ortaklar (pay) defteri) yönetim kurulunca saklanması ve muhafazası gereken belgeler olduğu,
altı ay daha süre uzatımı ile birlikte 26.04.2024 tarihine kadar T.C. kimlik numaraları mevcut kooperatif
ortaklarının KOOPBİS'e kaydedilmesinde sistemsel bir engelin bulunmadığı, ortaklık bilgilerinin T.C.
kimlik numarası ile Merkezi Sicil Kayıt Sistemi (MERSİS) üzerinden kişi bilgileri çekilmeden manuel
olarak KOOPBİS'e girilmesi imkânının olmadığı, T.C. kimlik numarası tespit edilemeyen ortaklarının
var olması durumunda ise bu kişilere ait T.C. kimlik numaralarının yönetim kurulunca daha sonra temin
edilmesi ile ortaklık bilgilerinin sisteme girilebileceği, T.C. kimlik numarası tespit edilemeyen ortakların
ortaklık durumlarının ortaklar (pay) defterinden takip edilmesi gerektiği, bu aşamada; genel kurul
hazirun cetvelinin KOOPBİS'ten alınmasını müteakip T.C. kimlik numarası bulunamaması sebebiyle
ortaklık kaydı yapılamayan ve KOOPBİS sisteminden çıktısı alınmış hazirun cetvelinde isimlerine yer
verilemeyen ortakların yönetim kurulu imzalı bir tutanak ile hazirun cetveline eklenmesi suretiyle
hazirun cetvelinin tamamlanabileceği değerlendirilmektedir.
